Szanowni Państwo,

Poniżej publikujemy list sześciu interesariuszy, w tym PZPTS, ws. Plastic Levy, adresowany do Ministrów:

• Rozwoju Pracy i Technologii
• Finansów Funduszy i Polityki Regionalnej
• Klimatu i Środowiska.

Poznań, 21 maja 2021

Szanowny Panie Ministrze,

Z inicjatywy Klastra Gospodarki Odpadowej i Recyklingu – Krajowego Klastra Kluczowego (KGOIR) powstała „Koalicja na rzecz recyklingu tworzyw sztucznych” skupiająca przedstawicieli branży tworzyw sztucznych tj. dostawców, przetwórców, recyklerów oraz firm wprowadzających na rynek towary w opakowaniach z tworzyw sztucznych, ale także przedstawiciel nauki (innowacje i edukacja) oraz organizacji pozarządowych, odzwierciedlając tym samym pełen łańcuch wartości. Do zakresu zainteresowań Koalicji należą m.in. zwiększenie zdolności produkcyjnych zakładów recyklingu tworzyw sztucznych, zwiększenie zdolności przetwórczych tworzyw pochodzących z recyklingu u przetwórcy, zwiększenie przydatności opakowań do recyklingu, rozszerzenie rynku recyklatów, skuteczność i spójność prawodawstwa krajowego i europejskiego dla zapewnienia równej pozycji konkurencyjnej różnych materiałów konstrukcyjnych, w zgodzie z regułami jednolitego rynku oraz zwiększenie przydatności opakowań do recyklingu.

Podjęta decyzja Rady Europejskiej w 2020 r. dotyczącą zmian w systemie finansowania budżetu UE (tj. systemu zasobów własnych), która w konsekwencji wprowadziła nową kategorię wpłaty do budżetu UE opartej na masie odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych niepoddanych recyklingowi (tzw. wpłata od plastiku) została wprowadzona od 1 stycznia 2021 r. Ze względu na konieczność ratyfikacji przepisów dotyczących finansowania budżetu UE wpłaty od tworzyw sztucznych będą dokonywane z opóźnieniem, jednakże ich skutki finansowe zostaną retroaktywnie rozliczone od 1 stycznia 2021 r. Szacuje się, że Polska w 2021 r. zapłaci ok. 400 mln euro z tytułu Plastics Levy uwzględniając ryczałtową zniżkę w wysokości 117 mln euro.

Nowe wyzwania stające przed systemem gospodarki odpadami w wyniku znowelizowania Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2008/98/WE w sprawie odpadów i obecne prace nad implementacją pakietu legislacyjnego UE dotyczącego odpadów skłaniają nas do przedstawienia Panu Ministrowi wspólnego stanowiska Koalicji na rzecz recyklingu tworzyw sztucznych w celu faktycznego „zamknięcia pętli” gospodarki o obiegu zamkniętym poprzez rozwój recyklingu.

Wzrost recyklingu to ważny wymóg pakietu legislacyjnego Gospodarki Obiegu Zamkniętego, który stawia wymagania istotnego podwyższenia celów recyklingu odpadów, w tym odpadów opakowaniowych tworzyw sztucznych do poziomu 50% w roku 2025 i 55% w roku 2030. Obecnie osiągane poziomy recyklingu tych odpadów w Polsce to ok. 38% (dane z 2018 r. wg PlasticsEurope), a dodatkowo nowe przepisy wprowadzają zmiany metodologii obliczania poziomów recyklingu, co wpłynie na obniżenie raportowanych wyników recyklingu. Wg danych PlasticsEurope w Polsce w 2018 r. wykorzystano do produkcji wyrobów ok. 300 tys. ton recyklatów z odpadów konsumenckich. Uwzględniając jeszcze te pochodzące z odpadów przemysłowych, w Polsce do produkcji wyrobów użyto ogółem 582 tys. ton tworzyw z recyklingu. Zgodnie z analizą przygotowaną przez Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy w tzw. „luce inwestycyjnej” zapotrzebowanie na inwestycje z zakresu recyklingu tworzyw sztucznych szacuje się na ok. 0,8 – 1 mln ton w latach 2028-2034 r., czyli na poziomie 20-25 instalacji o przepustowości 40 000 ton/rok przeznaczonych dla różnych frakcji, w tym w szczególności ok. 8-10 instalacji do recyklingu folii PE tylko ze strumienia odpadów komunalnych. Realizacja inwestycji do recyklingu we wskazanym zakresie wymaga nakładów finansowych na poziomie 800-1000 mln euro (tj. ok. 3,44 - 4,30 mld zł), w tym na inwestycje z zakresu recyklingu folii PE – 320-600 mln euro (tj. ok. 1,40- 2,58 mld zł), w zależności od wielkości mocy przerobowych instalacji.

Jednym z kierunków podjęcia wspólnych przez Koalicję niezbędnych kroków jest usuwanie barier na drodze do szybkiego wzrostu poziomu recyklingu tworzyw sztucznych, tym samym realizacji celów gospodarki o obiegu zamkniętym. Podwyższenie poziomów recyklingu tworzyw sztucznych przyczyni się do obniżenia podatku Plastic Levy. Zaoszczędzone w ten sposób pieniądze w polskim budżecie mogłyby zostać przeznaczone na cele gospodarki odpadami, ze szczególnym uwzględnieniem recyklingu. Przyczyniłoby się to do poprawy, a w dłuższej perspektywie i stabilizacji kondycji branży, przy jednoczesnym wsparciu niezbędnych do osiągnięcia celów w zakresie przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów. Przykładowo zwiększenie krajowego poziomu recyklingu opakowań z tworzyw sztucznych, tak by spowodowało spadek o 1% ilości niepoddanych recyklingowi tworzywowych odpadów opakowaniowych przełoży się na zmniejszenie polskiego wkładu w Plastic Levy o ok. 5 mln euro, czyli ok. 22 mln zł.

Wobec powyższego istotne jest rozważenie wprowadzenia działań wsparcia rynku recyklingu, w tym podmiotów włączonych w systemy gospodarowania odpadami i zastosowanie adekwatnych narzędzi regulacyjnych.

Sygnatariusze listu otwartego zrzeszeni w „Koalicji na rzecz recyklingu tworzyw sztucznych” oferują wiedzę i doświadczenie.

Deklarując otwartość w poszukiwaniu wspólnych rozwiązań pozostajemy z poważaniem.