Bruksela, 21 stycznia 2021

Dotyczy: Wspólne oświadczenie przemysłu w sprawie projektu Wytycznych dotyczących opakowań z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku (SUP) – Lepsze regulacje prawne i jednolity rynek

My, niżej podpisane stowarzyszenia europejskie w pełni popieramy cel Dyrektywy SUP [1], którym jest zmniejszenie wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko, jak również promowanie podejścia cyrkularnego (gospodarki obiegu zamkniętego), którego celem jest zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów. Nasze sektory poparły publikację dokumentu z wytycznymi, który dążyłby do zharmonizowanego wdrożenia Dyrektywy SUP we wszystkich państwach członkowskich i w tym celu konstruktywnie zaangażowaliśmy się w prace służb Komisji nad przygotowaniem takich Wytycznych.

Jesteśmy jednak zaniepokojeni najnowszą wersją projektu Wytycznych, która została udostępniona do rozważenia państwom członkowskim UE w dniu 19 stycznia 2021 r. Z projektem tym wiąże się kilka kwestii istotnych dla europejskiego łańcucha wartości sektora produkcji opakowań, w szczególności brak uwzględnienia jednolitego rynku UE dla produktów opakowaniowych oraz wyraźne rozszerzenie zakresu Wytycznych w porównaniu z pierwotnym tekstem.

Zamiast dostarczyć jakże potrzebnych wyjaśnień, Wytyczne mogą mocno utrudnić starania naszych firm w zakresie eliminacji odpadów z tworzyw sztucznych i przejścia na gospodarkę cyrkulacyjną w zakresie tworzyw sztucznych. Dlatego nasze stowarzyszenia zgłaszają następujące kluczowe zalecenia, aby zapewnić osiągnięcie zakładanych celów regulacyjnych Dyrektywy SUP:

1. Wytyczne muszą zapewniać zharmonizowaną transpozycję przepisów dyrektywy SUP do prawa krajowego, zachowując przy tym integralność jednolitego rynku UE

Wytyczne miały stać się głównym punktem odniesienia dla państw członkowskich UE w procesie transpozycji Dyrektywy SUP na poziomie krajowym, zwłaszcza że podstawowe przepisy Dyrektywy SUP nie zostały wystarczająco wyjaśnione w tekście prawnym. Jest zatem niezwykle istotne, aby ostateczny tekst Wytycznych umożliwiał zharmonizowane podejście, by zapobiec fragmentacji rynku, niepewności i powstaniu barier handlowych, które mogłyby zostać wzniesione za sprawą różnych interpretacji prawnych ustawodawstwa. Potrzeba określenia Wytycznych w celu uniknięcia fragmentacji jednolitego rynku UE została jasno określona [2] przez Komisję w Ocenie skutków regulacji towarzyszącej pierwotnemu wnioskowi ustawodawczemu. Jednolity rynek jest w istocie katalizatorem przejścia na gospodarkę obiegu zamkniętego opartą na tworzywach sztucznych; fragmentacja rynku, nawet jeśli ma na celu przyspieszenie procesu transformacji na poziomie krajowym, spowolni ten proces na większą skalę.

Jasne i dokładne Wytyczne, zgodne z zakresem pierwotnego tekstu prawnego, podtrzymają sprawne funkcjonowanie jednolitego rynku UE, co jest warunkiem koniecznym dla wspierania inwestycji w innowacje w celu zmniejszenia ilości odpadów z tworzyw sztucznych i stworzenia gospodarki obiegu zamkniętego. Jednak najnowszy projekt Wytycznych, w formie przedstawionej państwom członkowskim, nie spełnia tego zasadniczego celu.

2. Wytyczne muszą być spójne z tekstem prawnym i w pełni zgodne zarówno z wyznaczonymi celami, jak i z duchem dyrektywy SUP

Rozdźwięk między najnowszą wersją projektu Wytycznych a pierwotnym celem Dyrektywy SUP jest alarmującym precedensem dla integralności procesu kształtowania polityki UE. Po pierwsze, projekt ten wprowadza znaczącą zmianę zakresu w porównaniu z tekstem prawnym przyjętym przez Parlament Europejski i Radę. Ponadto dokonuje się tego na ostatnim etapie intensywnych i ukierunkowanych konsultacji z zainteresowanymi stronami, trwających od 15 miesięcy, bez żadnego uzasadnienia lub oceny skutków.

W najnowszym projekcie Wytycznych zauważyliśmy m.in. znaczące odstępstwo w zakresie i obowiązkach określonych w art. 12 Dyrektywy SUP. Na przykład, artykuł 12 Dyrektywy (oraz punkt 12 preambuły) wyraźnie mówią, że przy kwalifikowaniu danego produktu jako produkt jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych decydującą rolę odgrywają takie elementy, jak pojemność jednej porcji oraz „tendencja do pozostawiania (…) w miejscach do tego nieprzeznaczonych” produktu jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych „z uwagi na jego pojemność lub rozmiar”.

Przedstawiony projekt Wytycznych dąży obecnie do odejścia od powiązania ‘potencjalności pozostawiania w miejscach do tego nieprzeznaczonych’ danego produktu z jego objętością lub rozmiarem jako najważniejszych kryteriów przy definiowaniu produktów SUP. Dlatego też uważamy, że Wytyczne naruszają i ograniczają zakres Dyrektywy w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych.

W związku z tym przewidujemy, że przyjęcie tych Wytycznych w sposób niekontrolowany spowolni w niezamierzony sposób prawidłowe wdrożenie dyrektywy SUP.

Podsumowując, przedstawiony najnowszy projekt Wytycznych podważa dążenie Komisji Europejskiej do stanowienia lepszych regulacji prawnych. Znaczne rozszerzenie zakresu Wytycznych jest sprzeczne z Dyrektywą SUP, jak również z innymi aktami prawnymi UE, w szczególności z Dyrektywą w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych.

Biorąc pod uwagę znaczenie tej kwestii oraz wyraźne implikacje zarówno dla skutecznego wdrożenia Dyrektywy SUP, jak i dla trwającego przeglądu Dyrektywy w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Z ogromnym zadowoleniem przyjmiemy umożliwienie nam przekazania Komisji dodatkowych informacji zwrotnych, co pozwoli na sfinalizowanie Wytycznych SUP w sposób, który pozwoli na osiągnięcie pierwotnie zakładanych celów oraz zagwarantuje poczucie pewności dla wszystkich zainteresowanych stron rynku.

Niżej podpisane są następujące organizacje (w porządku alfabetycznym):

AIM – European Brands Association

A.I.S.E. – The International Association for Soaps, Detergents and Maintenance Products

AmChamEU – American Chamber of Commerce to the European Union

Cosmetics Europe – The Personal Care Association

CPME, Committee of PET Manufacturers in Europe

European Carton Manufacturers Association

EUMEPS – European Manufacturers of EPS

EPPA – European Paper Packaging Alliance

EuPC – European Plastics Converters

EUROPEN – The European Organization for Packaging and the Environment

FoodDrinkEurope

PCEP – Polyolefin Circular Economy Platform

Petcore Europe

PlasticsEurope – Association of Plastics Manufacturers

Plastics Recyclers Europe

Smart Packaging Europe

Styrenics Circular Solutions (SCS)

[1] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych wyrobów z tworzyw sztucznych na środowisko

[2] Ocena skutków regulacji towarzysząca wnioskowi dotyczącemu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko SWD(2018) 254 final (ss. 32-36)

Szczegóły w załączeniu.